Thuế – Pháp lý

Từ năm 2026, hệ thống thuế dành cho hộ kinh doanh tại Việt Nam sẽ có sự thay đổi rất lớn — được xem là cuộc “cải cách mạnh nhất trong hơn 10 năm qua”. Những quy định mới theo Nghị quyết 198/2025/QH15 và các văn bản liên quan không chỉ bãi bỏ thuế khoán, thay đổi cách quản lý mà còn mở ra nhiều chính sách cho hộ kinh doanh được miễn thuế, miễn phí để giảm gánh nặng tài chính và mở ra nhiều cơ hội làm giàu cho người dân.

1. Tổng quan thay đổi chính sách thuế dành cho hộ kinh doanh từ 2026

Từ trước đến nay, phần lớn hộ kinh doanh tại Việt Nam áp dụng hình thức nộp thuế khoán - cơ quan thuế xác định mức thuế hằng năm dựa trên doanh thu ước tính. Tuy nhiên, mô hình này tồn tại nhiều hạn chế: khó minh bạch doanh thu, phát sinh tình trạng khoán thiếu – khoán dư, gây áp lực cho cả người nộp lẫn cơ quan thuế.

Từ năm 2026, chính sách được thay đổi theo 4 nhóm trọng tâm:

- Bãi bỏ hoàn toàn cơ chế thuế khoán: Hộ kinh doanh phải tự kê khai doanh thu và nộp thuế dựa trên số liệu thực tế.

- Miễn nhiều loại thuế, phí cho nhóm hộ kinh doanh nhỏ: Đặc biệt gồm: miễn thuế GTGT, miễn thuế TNCN, miễn lệ phí môn bài.

- Chuẩn hóa công tác sổ sách – kê khai – quản lý thuế bằng nền tảng số

- Hỗ trợ chuyển đổi: phần mềm kế toán, đào tạo, tư vấn thuế – tài chính

Chính những thay đổi này mở ra nhiều ưu điểm cho hộ kinh doanh: giảm chi phí tuân thủ, minh bạch hơn, dễ tiếp cận vốn, thuận lợi tăng quy mô. Để hiểu rõ hơn, hãy đi sâu vào từng trường hợp được miễn thuế từ năm 2026.

Thay đổi chính sách thuế từ 2026

Thay đổi chính sách thuế từ 2026

2. Từ 2026, hộ kinh doanh được miễn thuế trong những trường hợp nào?

Dựa trên các quy định mới, có những hộ kinh doanh được miễn thuế quan trọng nhất dành cho hộ kinh doanh từ 01/01/2026.

2.1 Miễn thuế GTGT và thuế TNCN nếu doanh thu dưới 200 triệu/năm

Đây là chính sách được quan tâm nhất: Từ 2026, hộ kinh doanh sẽ được miễn cả thuế Giá trị gia tăng (GTGT) và thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) nếu:

  • Doanh thu trong năm không vượt quá 200.000.000 đồng

Trước đây, ngưỡng 100 triệu đồng/năm đã tồn tại, nhưng từ 2026, chính sách này được chuẩn hóa lại, tích hợp vào cơ chế quản lý thuế mới và áp dụng đồng bộ và minh bạch hơn mà không phụ thuộc hình thức khoán như trước. Điều đó nghĩa là: Hộ kinh doanh nhỏ lẻ, tạp hóa, quán nước, dịch vụ siêu nhỏ… gần như không còn nghĩa vụ nộp thuế GTGT và TNCN mà chỉ cần kê khai doanh thu theo đúng quy định là đủ.

Lưu ý quan trọng:

  • Doanh thu < 200 triệu nhưng không kê khai, kê khai sai, cố tình không báo cáo → vẫn bị xử phạt.

  • Doanh thu trong năm được tính theo tổng doanh thu bán hàng – cung cấp dịch vụ, không loại trừ chi phí.

Doanh thu dưới 200 triệu/năm được miễn thuế GTGT và thuế TNCN

Doanh thu dưới 200 triệu/năm được miễn thuế GTGT và thuế TNCN

2.2 Miễn lệ phí môn bài từ 01/01/2026

Một thay đổi mang tính đột phá là hộ kinh doanh sẽ không phải nộp lệ phí môn bài từ năm 2026. Nếu như trước đây hộ kinh doanh mới thành lập được miễn trong năm đầu; Hộ kinh doanh doanh thu từ 300 triệu trở lên phải nộp 300.000 – 1.000.000 đồng/năm.

Nhưng từ 2026, theo Nghị quyết 198/2025/QH15 thì lệ phí môn bài được bãi bỏ hoàn toàn. Điều này giúp cho các chủ hộ kinh doanh:

  • Giảm chi phí tuân thủ cho 2 – 3 triệu hộ kinh doanh trên cả nước.

  • Giảm thủ tục hành chính.

  • Khuyến khích hộ kinh doanh chính thức hóa hoạt động.

2.3 Miễn phí, lệ phí khi hộ kinh doanh phải đổi giấy tờ do sắp xếp bộ máy Nhà nước

Điều khoản này nghe có vẻ ít phổ biến, nhưng rất thực tế. Từ năm 2026, các loại phí, lệ phí liên quan đến cấp đổi giấy tờ (như GCN đăng ký hộ kinh doanh) sẽ được miễn nếu phát sinh do sự thay đổi trong bộ máy Nhà nước.

Ví dụ, hộ kinh doanh muốn:

  • Thay đổi địa giới hành chính.

  • Sáp nhập đơn vị hành chính.

  • Điều chỉnh cơ cấu quản lý địa phương.

Trong các trường hợp này, hộ kinh doanh không phải trả bất kỳ khoản phí nào khi xin cấp đổi thông tin.

Miễn phí, lệ phí khi hộ kinh doanh phải đổi giấy tờ

Miễn phí, lệ phí khi hộ kinh doanh phải đổi giấy tờ 

3. Hộ kinh doanh phải nộp thuế khi nào?

Nhiều người nhầm rằng từ 2026, nhóm hộ kinh doanh được miễn thuế không giới hạn doanh thu nhưng điều này không chính xác. Chính sách miễn thuế chỉ áp dụng trong một số trường hợp được kể trên còn lại hộ kinh doanh vẫn phải nộp theo quy định mới.

Các loại thuế có thể phát sinh:

- Thuế GTGT (nếu doanh thu > 200 triệu): Áp theo phương pháp kê khai.

- Thuế TNCN (nếu doanh thu > 200 triệu): Tính theo tỷ lệ phần trăm tùy ngành nghề.

- Thuế khác phát sinh theo tính chất kinh doanh. Ví dụ: thuế tài nguyên, thuế tiêu thụ đặc biệt… nếu thuộc phạm vi chịu thuế.

- Đặc biệt: từ 2026, bỏ thuế khoán → tất cả nộp thuế theo số liệu thực tế

Không còn chuyện hộ kinh doanh “bị khoán cao”, “bị áp mức không phù hợp” như trước đây.

Bạn cần biết: Doanh thu miễn thuế cho hộ kinh doanh mới nhất 2025 - 2026

4. “Bỏ thuế khoán” từ 2026: Những điều hộ kinh doanh “được và mất”

Chính sách bãi bỏ thuế khoán áp dụng từ năm 2026 là thay đổi mang tính lịch sử. Hộ kinh doanh cần nắm rõ những lợi thế và khó khăn mà mình sẽ phải đối mặt:

4.1 Những điểm có lợi cho hộ kinh doanh

Các chính sách miễn thuế áp dụng từ năm 2026 được dự báo sẽ tạo ra nhiều tác động tích cực đối với khu vực kinh tế hộ kinh doanh – vốn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số cơ sở kinh doanh tại Việt Nam. Trước hết, quy định miễn thuế GTGT và TNCN cho hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng mỗi năm sẽ giúp giảm đáng kể chi phí vận hành, nhờ đó kích thích tinh thần khởi sự kinh doanh của cá nhân và các hộ nhỏ lẻ. Khi gánh nặng thuế giảm, nhiều người sẽ mạnh dạn mở cửa hàng, dịch vụ hoặc mở rộng hoạt động kinh doanh đang có:

  • Minh bạch và công bằng giữa các hộ kinh doanh: Không còn tình trạng cửa hàng đông khách nhưng khoán thấp, cửa hàng nhỏ nhưng khoán cao.

  • Giảm áp lực từ việc ước lượng doanh thu: Trước đây doanh thu do cơ quan thuế ấn định → dễ tranh cãi. Từ 2026: hộ kinh doanh tự kê khai – tự chịu trách nhiệm, rõ ràng hơn.

  • Cơ hội tiếp cận phần mềm kế toán, công cụ số: Chính sách hỗ trợ trong Nghị quyết 198 nêu rõ: hộ kinh doanh sẽ được hỗ trợ: phần mềm kế toán giá rẻ hoặc miễn phí, tập huấn quản lý tài chính – thuế, hướng dẫn chuyển đổi mô hình.

  • Dễ vay vốn ngân hàng: Vì sổ sách minh bạch, ngân hàng đánh giá dòng tiền chính xác hơn.

Bỏ thuế khoán mở ra cơ hội phát triển cho hộ kinh doanh

Bỏ thuế khoán mở ra cơ hội phát triển cho hộ kinh doanh

4.2 Những điểm hộ kinh doanh cần chuẩn bị

Việc “bỏ thuế khoán” từ năm 2026 không hẳn mang lại tác động tiêu cực cho hộ kinh doanh, nhưng chắc chắn khiến nhiều hộ phải đối mặt với giai đoạn chuyển đổi nhiều thách thức. Trong thời gian đầu, một số hộ có thể cảm thấy bị “thiệt” khi không còn mức thuế cố định dễ dự đoán như trước, thay vào đó phải kê khai và nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế. Điều này đòi hỏi hộ kinh doanh phải ghi chép sổ sách đầy đủ, lưu hóa đơn và minh bạch dữ liệu hơn, đặc biệt với những hộ nhỏ lẻ vốn quen quản lý thủ công:

  • Bắt buộc lập và lưu trữ sổ sách doanh thu: Dù đơn giản, nhưng phải có.

  • Phải kê khai đúng và đủ: Sai kê khai có thể bị phạt khá nặng.

  • Cần ứng dụng phần mềm quản lý: Đặc biệt với hộ có doanh thu cao, hoạt động thường xuyên.

Việc số hóa dữ liệu theo Nghị định 122/2025/NĐ-CP cũng khiến những hộ có doanh thu thực cao hơn mức khoán cũ phải nộp thuế tăng lên, tạo cảm giác áp lực trong ngắn hạn.

5. Hộ kinh doanh cần làm gì để được miễn thuế từ 2026?

Để được hưởng đầy đủ các chính sách miễn thuế, hộ kinh doanh nên thực hiện các bước sau:

  • Kê khai doanh thu chính xác và đầy đủ: Điều kiện miễn thuế GTGT và TNCN là doanh thu < 200 triệu → nghĩa là: Bạn phải có sổ ghi chép hoặc phần mềm quản lý doanh thu. Doanh thu phải minh bạch, có đối soát nếu cơ quan thuế yêu cầu.

  • Đăng ký hộ kinh doanh đúng quy định: Kinh doanh nhỏ lẻ nhưng vẫn phải đăng ký nếu: Có địa điểm kinh doanh cố định, Có doanh thu ổn định hàng tháng, Có biển hiệu, thương hiệu, khách hàng thường xuyên. Đăng ký đầy đủ giúp dễ dàng xác định miễn thuế, giảm rủi ro xử phạt.

  • Sử dụng hóa đơn, chứng từ đúng khi cần thiết: Từ 2026, mọi hộ kinh doanh có doanh thu từ 100 – 200 triệu cũng có thể cần xuất hóa đơn tùy ngành nghề.

  • Ứng dụng phần mềm quản lý bán hàng – kế toán: Theo dõi doanh thu theo tháng/năm; Tự động tổng hợp báo cáo thuế; Tránh kê khai sai.

Phần mềm quản lý bán hàng như POS365, MISA, Sapo… đều có thể đáp ứng tốt nhu cầu của hộ kinh doanh nhỏ.

6. Những sai lầm khiến hộ kinh doanh mất quyền miễn thuế

Ngược lại, nhiều hộ kinh doanh tưởng doanh thu nhỏ là được miễn thuế, nhưng thực tế có thể mất quyền này nếu:

  • Không kê khai doanh thu trong năm: Dù doanh thu nhỏ, nhưng không kê khai → bị tính là vi phạm quy định.

  • Tách doanh thu để lách ngưỡng 200 triệu: Ví dụ tách thành 2 hộ kinh doanh khác tên nhưng cùng địa điểm. Cơ quan thuế vẫn hợp nhất theo thực tế.

  • Không lưu trữ chứng từ, sổ sách: Không chứng minh được doanh thu → không đủ điều kiện miễn. Bị phát hiện doanh thu thực lớn hơn kê khai

Trong trường hợp này hộ kinh doanh không những không được miễn thuế mà còn có thể bị truy thu và phạt hành chính.

Tóm lại, từ năm 2026, các chính sách thuế dành cho hộ kinh doanh được miễn thuế thay đổi mạnh mẽ theo hướng: Để tận dụng tối đa ưu đãi này, hộ kinh doanh cần chủ động cập nhật quy định, kê khai đúng doanh thu, lưu trữ sổ sách và ứng dụng công nghệ hỗ trợ quản lý bán hàng – tài chính – thuế.