Quản lý bán hàng trong thời kỳ kinh tế suy thoái là một thách thức lớn đối với mọi doanh nghiệp, từ cửa hàng nhỏ lẻ đến các công ty vừa và lớn. Sự giảm sút sức mua, chi phí vận hành tăng và cạnh tranh gay gắt đòi hỏi các nhà kinh doanh phải triển khai chiến lược bán hàng thông minh, tối ưu hóa nguồn lực và duy trì doanh số. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các khó khăn, chiến lược, công cụ hỗ trợ và ví dụ thực tế, giúp doanh nghiệp trang bị giải pháp thực tiễn để vượt qua giai đoạn kinh tế khó khăn và tạo nền tảng phát triển bền vững.
1. Tình hình kinh tế tại Việt Nam năm 2025
Tính đến tháng 10 năm 2025, nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn suy thoái, với nhiều tín hiệu tích cực từ cộng đồng doanh nghiệp. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, trong 9 tháng đầu năm, cả nước có hơn 231.000 doanh nghiệp thành lập mới hoặc quay lại hoạt động, tăng 26,4% so với cùng kỳ năm 2024. Số vốn đăng ký mới đạt 1.420 nghìn tỷ đồng, tăng 22,6%, và số lao động đăng ký là 874.000 người, tăng 18,9%.
Mặc dù có sự gia tăng đáng kể về số lượng doanh nghiệp, nhưng cũng có một bộ phận không nhỏ doanh nghiệp gặp khó khăn và phải rút lui khỏi thị trường. Trong 9 tháng, có 99.500 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn (tăng 14,5%), 53.200 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ giải thể (giảm 13,5%), và 22.300 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể (tăng 45%).
Để duy trì đà phục hồi và phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần tập trung vào việc đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất lao động và cải thiện chất lượng sản phẩm. Đồng thời, việc tận dụng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước và hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu sẽ là yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp Việt Nam vươn lên trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động.
Tình hình kinh tế tại Việt Nam năm 2025
>> Xem thêm: 6 cách tăng doanh thu quán cafe mùa vắng khách hiệu quả
2. Những khó khăn chính khi kinh tế suy thoái
Kinh tế suy thoái tạo ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp, từ sức mua giảm, chi phí tăng đến cạnh tranh gay gắt và quản lý nhân sự khó khăn. Nhận diện rõ các khó khăn này là bước đầu để xây dựng chiến lược bán hàng hiệu quả, duy trì doanh số và tối ưu hóa nguồn lực.
2.1 Sức mua của khách hàng giảm
Trong 8 tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 4.579 nghìn tỷ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, mức tăng này thấp hơn so với năm 2024, cho thấy sự suy giảm sức mua thực tế của người tiêu dùng. Nhiều gia đình và cá nhân thắt chặt ngân sách, ưu tiên các sản phẩm thiết yếu và cắt giảm chi tiêu cho những mặt hàng không cần thiết. Điều này tạo áp lực lớn lên doanh nghiệp khi lượng khách hàng tiềm năng giảm và doanh số khó duy trì.
Doanh nghiệp cần nhận diện những thay đổi trong hành vi tiêu dùng, tập trung vào các sản phẩm bán chạy, thiết yếu và triển khai các chiến lược giá, khuyến mãi hợp lý để duy trì doanh thu, đồng thời tối ưu hóa chi phí vận hành để ứng phó với thị trường biến động.
2.2 Chi phí vận hành tăng
Khi kinh tế suy thoái, giá nguyên vật liệu, chi phí logistics và nhân công thường biến động mạnh, khiến tổng chi phí vận hành của doanh nghiệp tăng cao. Nhiều doanh nghiệp phải đối mặt với áp lực kép: doanh thu giảm trong khi chi phí cố định như thuê mặt bằng, điện nước, lương nhân viên vẫn phải duy trì.
Nếu không có chiến lược kiểm soát hiệu quả, dòng tiền sẽ nhanh chóng bị thu hẹp, ảnh hưởng đến khả năng duy trì hoạt động. Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp cần rà soát lại toàn bộ quy trình vận hành, cắt giảm các chi phí không cần thiết, tự động hóa một số khâu quản lý và tối ưu nguồn lực nhân sự để giảm thiểu áp lực tài chính, đồng thời giữ vững hiệu quả kinh doanh.
Chi phí vận hành tăng
>> Xem thêm: 10+ chiến lược tăng doanh số bán hàng hiệu quả vượt bậc
2.3 Cạnh tranh gay gắt
Khi sức mua sụt giảm, thị trường trở nên thu hẹp, kéo theo sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các doanh nghiệp. Không chỉ các đối thủ cùng ngành phải tranh giành từng nhóm khách hàng nhỏ, mà còn xuất hiện sự cạnh tranh từ các mô hình kinh doanh mới linh hoạt hơn như bán hàng online, thương mại điện tử hay các thương hiệu giá rẻ.
Doanh nghiệp nếu không kịp thời đổi mới sản phẩm, điều chỉnh chiến lược giá và nâng cao trải nghiệm khách hàng sẽ dễ dàng bị bỏ lại phía sau. Trong giai đoạn này, sự khác biệt về chất lượng dịch vụ, uy tín thương hiệu và khả năng thích ứng với xu hướng tiêu dùng chính là yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp trụ vững và phát triển lâu dài.
2.4 Khó khăn trong quản lý nhân sự
Kinh tế suy thoái khiến nhiều doanh nghiệp buộc phải cắt giảm nhân sự hoặc thu hẹp quy mô hoạt động để giảm chi phí. Tuy nhiên, việc tinh giản bộ máy nếu không được tính toán kỹ lưỡng có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân lực chủ chốt, giảm hiệu suất làm việc và ảnh hưởng đến tinh thần của đội ngũ còn lại. Ngoài ra, khi áp lực doanh thu tăng, nhân viên bán hàng thường phải làm việc với cường độ cao hơn, dễ dẫn đến mệt mỏi và giảm động lực.
Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng chính sách quản lý nhân sự linh hoạt - vừa đảm bảo hiệu quả vận hành, vừa duy trì tinh thần gắn bó của nhân viên. Việc đầu tư vào đào tạo kỹ năng, khuyến khích làm việc đa nhiệm và áp dụng công cụ hỗ trợ quản lý hiệu suất sẽ giúp đội ngũ thích ứng tốt hơn với giai đoạn khó khăn.3. Chiến lược quản lý bán hàng trong thời kỳ kinh tế suy thoái.
Khó khăn trong quản lý nhân sự
3. Chiến lược quản lý bán hàng trong thời kỳ kinh tế suy thoái
Trong thời kỳ kinh tế suy thoái, doanh nghiệp cần triển khai những chiến lược quản lý bán hàng thông minh và linh hoạt để duy trì doanh số, tối ưu nguồn lực và thích ứng với biến động thị trường. Việc áp dụng các giải pháp quản lý bán hàng trong thời kỳ kinh tế suy thoái cụ thể sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ vượt qua khó khăn mà còn chuẩn bị nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền lâu.
3.1 Tối ưu hóa quy trình bán hàng
Trong giai đoạn kinh tế suy thoái, tối ưu hóa quy trình bán hàng là một trong những chiến lược quan trọng giúp doanh nghiệp duy trì hiệu quả hoạt động và tiết kiệm chi phí. Thay vì mở rộng quy mô, doanh nghiệp cần tập trung vào việc chuẩn hóa từng bước trong quy trình từ quản lý đơn hàng, kiểm soát tồn kho, đến chăm sóc khách hàng sau bán. Việc loại bỏ các khâu trung gian, rút ngắn thời gian xử lý đơn và ứng dụng công nghệ tự động hóa giúp giảm thiểu sai sót, tăng tốc độ giao dịch và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp nên thường xuyên phân tích dữ liệu bán hàng để xác định sản phẩm bán chạy, thời điểm cao điểm tiêu thụ và hành vi mua sắm của khách hàng. Từ đó, nhà quản lý có thể điều chỉnh chính sách giá, xây dựng chương trình khuyến mãi phù hợp và phân bổ nguồn lực bán hàng hợp lý. Khi quy trình được tối ưu, doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm chi phí vận hành mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh, sẵn sàng ứng phó với biến động thị trường.
3.2 Điều chỉnh chiến lược giá và khuyến mãi
Trong thời kỳ kinh tế suy thoái, điều chỉnh chiến lược giá và khuyến mãi là yếu tố sống còn giúp doanh nghiệp duy trì sức mua và thu hút khách hàng. Khi người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, họ trở nên nhạy cảm hơn với giá cả và giá trị nhận được. Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng chính sách giá linh hoạt, phù hợp với từng phân khúc khách hàng, thay vì áp dụng mức giá cố định cho toàn thị trường.
Một chiến lược hiệu quả là tập trung vào giá trị thực tế của sản phẩm, nhấn mạnh lợi ích sử dụng thay vì chỉ giảm giá đơn thuần. Doanh nghiệp có thể triển khai các chương trình khuyến mãi ngắn hạn, ưu đãi theo nhóm sản phẩm thiết yếu hoặc áp dụng mô hình combo để kích cầu mà không ảnh hưởng quá lớn đến lợi nhuận.
Ngoài ra, việc phân tích dữ liệu bán hàng giúp xác định thời điểm và hình thức khuyến mãi phù hợp, tránh lạm dụng giảm giá khiến thương hiệu mất giá trị. Khi được thực hiện đúng cách, chiến lược giá và khuyến mãi không chỉ giúp doanh nghiệp giữ chân khách hàng hiện tại mà còn mở rộng tập khách hàng mới trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt.
Điều chỉnh chiến lược giá và khuyến mãi
3.3 Tập trung vào khách hàng trung thành
Trong giai đoạn kinh tế suy thoái, tập trung vào khách hàng trung thành là một trong những chiến lược thông minh và bền vững nhất giúp doanh nghiệp duy trì doanh số ổn định. Khi thị trường biến động và hành vi tiêu dùng thay đổi, nhóm khách hàng trung thành chính là nguồn doanh thu đáng tin cậy, có xu hướng tiếp tục mua hàng ngay cả khi ngân sách bị thu hẹp.
Doanh nghiệp nên đầu tư vào việc xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng thông qua các chương trình chăm sóc cá nhân hóa, ưu đãi đặc biệt hoặc tích điểm đổi quà. Việc thường xuyên tương tác qua email, mạng xã hội và dịch vụ hậu mãi sẽ giúp khách hàng cảm nhận được sự quan tâm, từ đó tăng mức độ gắn bó với thương hiệu.
Giữ chân khách hàng trung thành không chỉ giúp giảm chi phí marketing so với việc tìm kiếm khách hàng mới mà còn tạo hiệu ứng truyền miệng tích cực, góp phần củng cố uy tín và hình ảnh thương hiệu trong thời kỳ khó khăn.
3.4 Quản lý nhân sự bán hàng
Trong thời kỳ kinh tế suy thoái, quản lý nhân sự bán hàng hiệu quả là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp duy trì năng suất và tinh thần làm việc của đội ngũ. Khi doanh thu giảm, áp lực tăng và chính sách cắt giảm chi phí được áp dụng, đội ngũ bán hàng dễ rơi vào tình trạng căng thẳng, thiếu động lực và hiệu suất giảm sút. Do đó, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược quản lý nhân sự linh hoạt, đảm bảo vừa tối ưu chi phí vừa giữ chân được những nhân viên có năng lực.
Một hướng đi hiệu quả là đánh giá lại năng lực nhân sự, sắp xếp công việc phù hợp với thế mạnh của từng cá nhân và thiết lập các mục tiêu doanh số thực tế. Song song đó, doanh nghiệp nên đầu tư vào đào tạo kỹ năng bán hàng, chăm sóc khách hàng và quản lý dữ liệu, giúp nhân viên thích ứng với các công cụ hỗ trợ hiện đại và nâng cao hiệu quả công việc.
Bên cạnh chính sách lương thưởng linh hoạt, việc tạo môi trường làm việc tích cực, khuyến khích chia sẻ, ghi nhận thành tích và duy trì giao tiếp minh bạch sẽ giúp nhân viên cảm thấy được trân trọng và gắn bó hơn. Khi đội ngũ bán hàng có động lực và được quản lý tốt, doanh nghiệp sẽ duy trì được hiệu quả kinh doanh ổn định, ngay cả trong bối cảnh kinh tế đầy biến động.
Quản lý nhân sự bán hàng
3.5 Kiểm soát chi phí và tồn kho
Trong bối cảnh kinh tế suy thoái, kiểm soát chi phí và tồn kho là nhiệm vụ sống còn giúp doanh nghiệp duy trì dòng tiền và tránh rủi ro tài chính. Khi sức mua giảm, việc dự trữ quá nhiều hàng hóa có thể dẫn đến tồn kho ứ đọng, chiếm dụng vốn và làm tăng chi phí bảo quản. Ngược lại, nếu tồn kho quá ít, doanh nghiệp dễ bỏ lỡ cơ hội bán hàng khi nhu cầu tăng trở lại. Vì vậy, cân bằng giữa lượng hàng tồn và tốc độ tiêu thụ là yếu tố then chốt trong quản trị bán hàng.
Doanh nghiệp cần rà soát lại toàn bộ chi phí vận hành, từ chi phí nhập hàng, lưu kho, vận chuyển đến chi phí nhân sự, để phát hiện và cắt giảm những khoản không cần thiết. Việc ứng dụng công nghệ, đặc biệt là phần mềm quản lý bán hàng và tồn kho, giúp theo dõi dữ liệu theo thời gian thực, nắm bắt xu hướng tiêu thụ và đưa ra quyết định nhập hàng hợp lý.
Bên cạnh đó, nên áp dụng nguyên tắc “nhập hàng theo nhu cầu” (Just In Time) nhằm giảm chi phí lưu kho, kết hợp với thương lượng lại điều khoản thanh toán hoặc chiết khấu từ nhà cung cấp để tối ưu dòng tiền. Khi kiểm soát tốt chi phí và tồn kho, doanh nghiệp không chỉ giảm gánh nặng tài chính mà còn tăng khả năng linh hoạt, sẵn sàng thích ứng với mọi biến động của thị trường.
4. Giải pháp hỗ trợ quản lý bán hàng trong thời kỳ kinh tế suy thoái
Để triển khai các chiến lược bán hàng hiệu quả trong thời kỳ kinh tế suy thoái, việc sử dụng các công cụ hỗ trợ quản lý là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
POS365 là một trong những phần mềm quản lý bán hàng hàng đầu tại Việt Nam, được thiết kế để giúp các doanh nghiệp, từ cửa hàng nhỏ lẻ đến chuỗi kinh doanh lớn, quản lý hoạt động bán hàng một cách hiệu quả và toàn diện. Phần mềm cung cấp giải pháp tích hợp giữa quản lý tồn kho, doanh thu, khách hàng và phân tích dữ liệu, cho phép nhà quản lý có cái nhìn tổng quan về tình hình kinh doanh theo thời gian thực. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định chính xác, tối ưu hóa chiến lược giá và khuyến mãi, đồng thời giảm thiểu lãng phí và rủi ro tài chính.
POS365 hỗ trợ theo dõi tồn kho chi tiết, từ số lượng sản phẩm, ngày nhập xuất, đến cảnh báo khi hàng sắp hết, giúp doanh nghiệp tránh tình trạng thiếu hụt hay tồn kho dư thừa. Tính năng quản lý khách hàng cho phép lưu trữ thông tin khách hàng, theo dõi lịch sử mua hàng, triển khai các chương trình tích điểm và ưu đãi cá nhân hóa, từ đó tăng khả năng giữ chân khách hàng trung thành và nâng cao doanh thu.
Một điểm mạnh nổi bật của POS365 là phân tích dữ liệu bán hàng và báo cáo tự động, giúp doanh nghiệp nhận diện sản phẩm bán chạy, đánh giá hiệu quả các chiến dịch khuyến mãi, theo dõi doanh số theo từng chi nhánh hoặc nhân viên, đồng thời đưa ra những dự báo kinh doanh quan trọng. Điều này đặc biệt có giá trị trong thời kỳ kinh tế suy thoái, khi việc ra quyết định nhanh và chính xác có thể giúp doanh nghiệp duy trì lợi nhuận.
Ngoài ra, POS365 còn giúp doanh nghiệp giám sát hiệu quả nhân sự, phân công nhân viên hợp lý theo khu vực hoặc sản phẩm trọng điểm, từ đó nâng cao hiệu suất bán hàng và trải nghiệm khách hàng. Nhiều chuỗi cửa hàng tại Hà Nội và TP.HCM đã áp dụng POS365, kết hợp CRM, nhờ đó tăng khả năng kiểm soát tồn kho, cải thiện dịch vụ khách hàng và duy trì doanh thu ổn định ngay cả trong giai đoạn thị trường khó khăn.
Giải pháp hỗ trợ quản lý bán hàng trong thời kỳ kinh tế suy thoái
Chiến lược quản lý bán hàng trong thời kỳ kinh tế suy thoái hiệu quả nhất không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì doanh số mà còn tối ưu hóa chi phí, kiểm soát tồn kho và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Hãy bắt tay vào triển khai ngay hôm nay để nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức và đưa doanh nghiệp của anh chị phát triển bền vững trong mọi hoàn cảnh.
