Thuế – Pháp lý

Từ ngày 1/1/2026, công tác quản lý thuế với hộ kinh doanh tiếp tục được siết chặt theo hướng minh bạch, số hóa và đồng bộ dữ liệu quốc gia. Việc nắm rõ cách tính thuế hộ kinh doanh 2026 không chỉ giúp chủ hộ kê khai và nộp thuế đúng quy định mà còn hạn chế được rủi ro phạt chậm nộp, ấn định thuế sai lệch. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ từng loại thuế, công thức tính, quy trình kê khai và các lưu ý quan trọng để hộ kinh doanh hoạt động hiệu quả và bền vững.

1. Tổng quan về hộ kinh doanh và nghĩa vụ thuế năm 2026

Năm 2026, Tổng cục Thuế sẽ triển khai hàng loạt thay đổi về cách tính thuế hộ kinh doanh 2026 nhằm minh bạch hóa quản lý hộ kinh doanh, bao gồm:

  • Mã định danh thuế cá nhân thống nhất trên toàn quốc.

  • Quản lý hóa đơn điện tử bắt buộc cho mọi hộ kinh doanh nộp thuế khoán.

  • Doanh thu kê khai cập nhật 2 lần/năm thay vì cố định suốt 12 tháng như trước.

  • Tăng mức phạt hành chính với hành vi chậm nộp, trốn thuế, kê khai sai.

  • Kết nối dữ liệu thuế – ngân hàng – hóa đơn để xác định doanh thu chính xác hơn.

Những cải tiến này giúp hệ thống thuế minh bạch, đồng thời bảo vệ hộ kinh doanh làm ăn nghiêm túc, tránh cạnh tranh không lành mạnh.

Tổng quan về hộ kinh doanh và nghĩa vụ thuế năm 2026

Tổng quan về hộ kinh doanh và nghĩa vụ thuế năm 2026

1.1 Hộ kinh doanh là gì theo quy định mới

Hộ kinh doanh là mô hình kinh doanh phổ biến tại Việt Nam, thường do một cá nhân hoặc một nhóm người trong cùng hộ gia đình thành lập, đăng ký hoạt động dưới một mã số thuế duy nhất. So với doanh nghiệp, hộ kinh doanh có quy mô nhỏ, thủ tục đơn giản, không bắt buộc phải có hóa đơn VAT đầu ra nếu thuộc diện thuế khoán.

Năm 2026, các quy định mới yêu cầu hộ kinh doanh phải sử dụng mã định danh thuế cá nhân thống nhất, kê khai doanh thu thường xuyên hơn và bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử khi bán hàng, cung cấp dịch vụ.

Xem thêm: Lợi ích khi hộ kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp: Tối ưu thuế, rộng quy mô

1.2 Các loại thuế hộ kinh doanh phải nộp

Hộ kinh doanh, tùy theo ngành nghề và doanh thu, phải nộp 3 loại thuế chính gồm:

  • Thuế môn bài: nộp hằng năm dựa trên doanh thu ước tính.

  • Thuế giá trị gia tăng (GTGT): nộp theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu.

  • Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): tính theo tỷ lệ khoán tùy lĩnh vực.

Những hộ có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm được miễn hoàn toàn các loại thuế trên.

3 loại thuế mà hộ kinh doanh phải nộp

3 loại thuế mà hộ kinh doanh phải nộp

2. Quy định mới về tính thuế: Cách tính thuế hộ kinh doanh 2026

Theo Quyết định 3389/QĐ-BTC, từ ngày 01/01/2026, hộ kinh doanh sẽ không còn áp dụng phương pháp thuế khoán mà sẽ chuyển sang kê khai và tự nộp thuế. Điều này có nghĩa là hộ kinh doanh phải tự ghi chép doanh thu, chi phí và kê khai thuế định kỳ một cách chính xác hơn. Dưới đây là cách tính thuế hộ kinh doanh 2026 mà bạn và những chủ hộ kinh doanh khác cần biết để không vướng vào các rắc rối pháp lý và bị ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh:

2.1 Cách tính thuế môn bài

Thuế môn bài là khoản nộp bắt buộc đầu năm. Cách xác định mức thuế môn bài năm 2026 dựa theo tổng doanh thu của năm trước hoặc dự kiến năm nay:

Doanh thu/năm

Mức thuế môn bài

Dưới 100 triệu

Miễn thuế

100 – 300 triệu

300.000 đồng/năm

300 – 500 triệu

500.000 đồng/năm

Trên 500 triệu

1.000.000 đồng/năm

Ví dụ: Hộ kinh doanh tạp hóa có doanh thu 400 triệu/năm thì mức thuế môn bài phải nộp là 500.000 đồng/năm.

2.2 Cách tính thuế GTGT và TNCN

Hai loại thuế này được tính dựa trên doanh thu thực tế nhân với tỷ lệ thuế khoán quy định theo từng lĩnh vực kinh doanh.

Công thức chung:

  • Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu x Tỷ lệ GTGT (%)

  • Thuế TNCN phải nộp = Doanh thu x Tỷ lệ TNCN (%)

Ngành nghề

Thuế GTGT

Thuế TNCN

Bán hàng hóa

1%

0,5%

Dịch vụ ăn uống

3%

1,5%

Sản xuất, vận tải, xây dựng

3%

1,5%

Dịch vụ khác

5%

2%

Ví dụ minh họa:

Một hộ kinh doanh quán ăn có doanh thu 600 triệu/năm.

  • Thuế GTGT = 600 triệu x 3% = 18 triệu đồng.

  • Thuế TNCN = 600 triệu x 1,5% = 9 triệu đồng.

  • Thuế môn bài = 1 triệu đồng.

>>>> Tổng thuế phải nộp cả năm: 28 triệu đồng.

3. Quy trình kê khai và nộp thuế hộ kinh doanh năm 2026

Với sự ứng dụng công nghệ số vào cách tính thuế hộ kinh doanh 2026 và đồng bộ hoá trên cổng thông tin, dịch vụ công quốc gia các thủ tục nộp thuế đã được tối ưu rất nhiều.

3.1 Hồ sơ kê khai ban đầu

Khi mới thành lập, hộ kinh doanh cần chuẩn bị hồ sơ đăng ký thuế gồm:

  • Tờ khai thuế môn bài (Mẫu 01/MBAI).

  • Tờ khai thuế GTGT và TNCN (Mẫu 01/CNKD).

  • Giấy đăng ký hộ kinh doanh, CCCD chủ hộ, hợp đồng thuê địa điểm (nếu có).

Cơ quan thuế căn cứ vào hồ sơ và ngành nghề để ấn định mức doanh thu khoán.

Bạn cần biết: Quyết định 3389/QĐ-BTC: Xóa bỏ thuế khoán từ năm 2026

3.2 Nơi nộp và thời hạn kê khai

Nộp hồ sơ trực tiếp tại Chi cục Thuế quản lý địa bàn. Hạn kê khai thuế môn bài: trước ngày 30/1 hàng năm. Hạn nộp thuế GTGT và TNCN: tùy theo phương thức khoán (thường nộp theo quý hoặc năm).

3.3 Hình thức nộp thuế

Từ năm 2026, hộ kinh doanh có thể nộp thuế điện tử qua:

  • Cổng Dịch vụ công Thuế: https://canhantax.gdt.gov.vn

  • Ứng dụng eTax Mobile (nộp trực tiếp bằng tài khoản ngân hàng).

  • Hộ kinh doanh vùng xa vẫn có thể nộp tiền mặt tại Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng được ủy nhiệm.

Quy trình kê khai và nộp thuế hộ kinh doanh

Quy trình kê khai và nộp thuế hộ kinh doanh

4. Cách tối ưu quản lý và giảm sai sót khi tính thuế

Để tính toán và kê khai thuế hiệu quả, hộ kinh doanh nên:

  • Sử dụng phần mềm quản lý bán hàng có chức năng tổng hợp doanh thu tự động tiện lợi và hiệu quả.

  • Lưu trữ báo cáo doanh thu – hóa đơn – phiếu chi khoa học để khi cần có thể xuất trình nhanh.

  • Đối với hộ có nhiều chi nhánh, nên thống nhất dữ liệu về một đầu mối để cơ quan thuế dễ kiểm tra và đối chiếu.

Việc quản lý tốt giúp bạn vừa giảm thiểu sai sót khi tính thuế, vừa tiết kiệm thời gian làm sổ sách, đặc biệt trong giai đoạn chuyển đổi số của ngành thuế 2026. Trong thời đại chuyển đổi số, việc ứng dụng công nghệ vào quản lý bán hàng và tính thuế là xu hướng tất yếu. Phần mềm quản lý bán hàng POS365 là lựa chọn tối ưu cho hộ kinh doanh hiện đại:

  • Tự động tổng hợp doanh thu, báo cáo chi tiết từng ngày.

  • Kết nối hóa đơn điện tử và hỗ trợ tính thuế khoán nhanh, chính xác.

  • Giúp hộ kinh doanh tiết kiệm thời gian, tối ưu thuế, vận hành gọn nhẹ và hiệu quả hơn.

Việc nắm rõ cách tính thuế hộ kinh doanh 2026 không chỉ giúp chủ hộ thực hiện đúng nghĩa vụ với Nhà nước mà còn là bước quan trọng để vận hành kinh doanh chuyên nghiệp, minh bạch và lâu dài. Từ việc xác định doanh thu khoán, tỷ lệ thuế GTGT – TNCN, đến việc kê khai, nộp thuế trực tuyến, mọi khâu đều có thể tối ưu nếu bạn hiểu rõ quy trình. Hãy kê khai đúng, nộp thuế đủ và ứng dụng công nghệ để phát triển hộ kinh doanh của bạn bền vững trong năm 2026 và các năm tới.