Giấy phép kinh doanh là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, cho phép cá nhân, tổ chức được phép hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh hợp pháp. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ quy định pháp luật trong hoạt động thương mại. Việc kinh doanh không có giấy phép sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt có thể lên tới từ 5 đến 10 triệu đồng đối với hộ kinh doanh hoặc từ 10 đến 20 triệu đồng đối với doanh nghiệp tùy theo tính chất và quy mô vi phạm.
1. Mức xử phạt kinh doanh không có giấy phép
Việc kinh doanh không có giấy phép không chỉ vi phạm quy định pháp luật mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro trong quá trình hoạt động. Dưới đây là mức xử phạt kinh doanh không có giấy phép được quy định mới nhất, áp dụng cho từng loại hình kinh doanh cụ thể.
1.1 Mức xử phạt kinh doanh không có giấy phép với hộ kinh doanh
Theo quy định tại khoản 1 Điều 62 Nghị định 122/2021/NĐ-CP, hộ kinh doanh bắt buộc phải đăng ký nhưng không thực hiện sẽ bị xử phạt hành chính từ 5 - 10 triệu đồng.
Mức phạt này cũng áp dụng cho một số hành vi vi phạm khác trong quá trình hoạt động như: đăng ký nhiều hơn một hộ kinh doanh trên cùng cá nhân hoặc hộ gia đình, đăng ký kinh doanh khi không đủ điều kiện theo quy định hoặc chậm thông báo thay đổi thông tin trong Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh quá 10 ngày kể từ khi phát sinh thay đổi. Những vi phạm này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín pháp lý mà còn có thể gây gián đoạn hoạt động kinh doanh của hộ cá thể.
Mức xử phạt kinh doanh không có giấy phép với hộ kinh doanh
>>> Xem thêm: Tất tần tật những kiến thức về đăng ký giấy phép kinh doanh
1.2 Mức xử phạt kinh doanh không có giấy phép với doanh nghiệp
Đối với doanh nghiệp, mức xử phạt khi kinh doanh không có giấy phép được quy định tại Điều 46 Nghị định 122/2021/NĐ-CP và Điều 6 Nghị định 98/2020/NĐ-CP. Cụ thể, doanh nghiệp hoạt động kinh doanh mà không đăng ký thành lập theo quy định sẽ bị xử phạt hành chính từ 50 - 100 triệu đồng. Với ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nếu không có giấy phép con hoặc sử dụng giấy phép của đơn vị khác, mức phạt dao động từ 10 - 15 triệu đồng.
Ngoài ra, doanh nghiệp vẫn tiếp tục hoạt động sau khi bị đình chỉ hoặc thu hồi giấy phép có thể bị phạt thêm 15 - 20 triệu đồng. Những mức xử phạt này thể hiện sự siết chặt trong quản lý, nhằm đảm bảo môi trường kinh doanh tuân thủ và minh bạch hơn.
Mức xử phạt kinh doanh không có giấy phép với doanh nghiệp
>>> Xem thêm: Tham khảo một số mẫu giấy đăng ký kinh doanh mới nhất 2025
2. Trường hợp không cần đăng ký giấy phép kinh doanh
Không phải tất cả các hoạt động kinh doanh đều cần đăng ký giấy phép. Pháp luật hiện hành cho phép một số đối tượng được miễn đăng ký kinh doanh nhằm tạo điều kiện cho các mô hình nhỏ lẻ, mang tính tự phát hoặc có thu nhập thấp. Cụ thể gồm:
-
Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp hoặc làm muối: Tự sản xuất và bán sản phẩm thô, chưa qua chế biến sâu như hộ nuôi gà bán trứng trực tiếp tại chợ.
-
Người bán hàng rong, quà vặt, bán hàng di động: Hoạt động nhỏ lẻ, không có địa điểm cố định ví dụ như bán bánh mì, bắp rang bơ bằng xe đẩy.
-
Người buôn chuyến: Mua hàng từ nơi này mang đến nơi khác để bán lại, chẳng hạn thu mua trái cây ở miền Tây rồi mang lên thành phố tiêu thụ.
-
Người kinh doanh lưu động: Di chuyển thường xuyên, không gắn bó với địa điểm cụ thể trong quá trình kinh doanh.
-
Người kinh doanh thời vụ: Chỉ hoạt động trong thời điểm nhất định, ví dụ bán bánh trung thu vào dịp Tết Trung Thu.
-
Người làm dịch vụ có thu nhập thấp: Các công việc nhỏ lẻ như dọn dẹp nhà cửa, sửa xe đạp, trông giữ xe… có thu nhập dưới mức quy định của địa phương.
Trường hợp không cần đăng ký giấy phép kinh doanh
3. Hướng dẫn đăng ký giấy phép kinh doanh cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp
Để tránh bị xử phạt kinh doanh không có giấy phép, việc đăng ký giấy phép kinh doanh là bước quan trọng để hợp pháp hóa hoạt động và đảm bảo quyền lợi cho cá nhân, tổ chức trong quá trình kinh doanh. Tùy vào loại hình hoạt động, hồ sơ và thủ tục đăng ký sẽ có sự khác nhau giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.
Hồ sơ đăng ký đối với hộ kinh doanh
-
Đơn xin cấp giấy phép đăng ký kinh doanh theo mẫu dành cho hộ cá thể.
-
Bản sao CMND/CCCD còn thời hạn của chủ hộ kinh doanh.
-
Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng địa điểm kinh doanh, có thể là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy tờ sở hữu nhà ở, hoặc hợp đồng thuê mặt bằng có xác nhận của cơ quan chức năng.
Hồ sơ đăng ký đối với doanh nghiệp
-
Đơn đề nghị đăng ký thành lập doanh nghiệp theo mẫu quy định.
-
Dự thảo điều lệ công ty, có chữ ký của các thành viên hoặc cổ đông sáng lập.
-
Danh sách thành viên hoặc cổ đông sáng lập, kèm theo chữ ký của họ và người đại diện pháp luật.
-
Bản sao công chứng giấy tờ tùy thân (CMND, CCCD hoặc hộ chiếu) của các thành viên, cổ đông.
Thủ tục đăng ký giấy phép kinh doanh mới nhất
-
Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ theo loại hình đăng ký.
-
Nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký kinh doanh hoặc cơ quan thuế có thẩm quyền, có thể nộp trực tiếp hoặc trực tuyến.
-
Cơ quan chức năng tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ. Trong vòng 3 - 5 ngày làm việc, nếu hồ sơ hợp lệ, giấy phép kinh doanh sẽ được cấp.
-
Đóng lệ phí và nhận giấy phép kinh doanh theo hướng dẫn của cơ quan tiếp nhận.
-
Cập nhật thông tin tại cơ quan thuế và cơ quan đăng ký kinh doanh để hoàn tất thủ tục, đảm bảo hoạt động hợp pháp.
Hướng dẫn đăng ký giấy phép kinh doanh cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp
Việc xử phạt kinh doanh không có giấy phép không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín và tính pháp lý của hộ kinh doanh, doanh nghiệp. Đăng ký giấy phép đầy đủ giúp hoạt động kinh doanh minh bạch, hợp pháp và tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững. Để quá trình vận hành hiệu quả và dễ kiểm soát hơn, các đơn vị có thể ứng dụng phần mềm quản lý bán hàng POS365, công cụ hỗ trợ theo dõi doanh thu, quản lý hóa đơn, tồn kho và dữ liệu khách hàng chính xác. Giải pháp này giúp hộ kinh doanh, doanh nghiệp vừa tuân thủ quy định pháp luật, vừa nâng cao hiệu quả hoạt động trong thời đại số.
