Trong hành trình khởi nghiệp, không phải ai cũng có thể đi đến thành công ngay từ lần đầu tiên. Thống kê cho thấy, hơn 50% doanh nghiệp nhỏ thất bại trong năm đầu tiên hoạt động. Vậy đâu là nguyên nhân thực sự khiến kinh doanh thất bại? Bài viết dưới đây sẽ "điểm mặt chỉ tên" từng lý do cụ thể, giúp bạn phòng tránh hiệu quả.
1. Không nghiên cứu thị trường
Đây là nguyên nhân số 1 khiến nhiều mô hình kinh doanh thất bại, “chết yểu” chỉ sau vài tháng hoạt động. Với sai lầm phổ biến là bán cái mình thích, không phải cái thị trường cần.
Ví dụ thực tế: Bạn thưởng thức một vị trà sữa rất ngon và nhận thấy khu vực mình sinh sống chưa có mô hình này nên quyết định sẽ kinh doanh trà sữa. Bạn cho rằng sự mới lạ của trà sữa sẽ thu hút được nhiều gia đình có em nhỏ và các bạn học sinh. Tuy nhiên, bạn quên rằng mở một quán trà sữa mở ở vùng nông thôn, nơi người dân ưa cà phê truyền thống khiến cửa hàng của bạn ế ẩm vì không đúng thị hiếu.
Giải pháp: Trước khi kinh doanh sản phẩm/dịch vụ bạn cần làm khảo sát nhu cầu, phân tích đối thủ, xác định đúng tệp khách hàng trước khi bắt tay triển khai các bước tiếp theo.
Nghiên cứu thị trường giúp giảm rủi ro kinh doanh
2. Thiếu kế hoạch kinh doanh
Có nhiều người thất bại vì kinh doanh mà không có một kế hoạch hay chiến lược cụ thể nào.
Ví dụ thực tế: Bạn có người thân/bạn bè đang kinh doanh chuỗi quán ăn/nhà hàng rất tốt và ngỏ ý muốn chia sẻ kinh nghiệm làm giàu với bạn. Họ mách bạn chỗ nhập hàng, cách thức buôn bán mà họ vẫn đang vận hành và động viên bạn vay vốn, thuê mặt bằng ở khu vực của bạn. Đồng hành đến ngày khai trương nhưng sau đó bạn bối rối không biết quản lý nhân viên như nào, khách hàng thì hôm đông hôm vắng vì không có chiến lược kinh doanh cụ thể, gọi điện cho người bạn thì chỉ nhận được những lời lý thuyết suông. Và lần khởi nghiệp đầu tiên của bạn đã thất bại.
Giải pháp: Bạn cần nghiên cứu xem thị trường ở khu vực mình có phù hợp với mặt hàng chuẩn bị mở bán không. Bắt đầu gạch đầu dòng các chiến dịch kinh doanh cụ thể như nguồn vốn, rủi ro khi bắt đầu đầu tư. Ngoài ra, bản thân cần tự học tập các kiến thức về quản lý tài chính, quản lý nhân sự, xuất-nhập hàng hoá và xử lý hàng tồn kho.
Kế hoạch kinh doanh cần có để chủ đầu tư biết mình cần/nên làm gì
Đọc thêm: Lập bản kế hoạch kinh doanh nhà hàng mẫu chi tiết từ A đến Z
3. Không có kiến thức về quản lý tài chính
Một cửa hàng dù bán được hàng, có doanh thu lớn, nhưng nếu không biết quản lý dòng tiền, bạn vẫn có thể phá sản.
Ví dụ thực tế: Lấy tiền bán hàng để chi tiêu cá nhân; không kiểm soát tồn kho; không tính toán lãi lỗ rõ ràng. Nhiều chủ cửa hàng không có kiến thức tài chính và không biết lợi nhuận thực sự mỗi tháng là bao nhiêu.
Giải pháp: Chủ cửa hàng cần học thêm các lớp học về quản lý tài chính, quản lý doanh thu cửa hàng/quán ăn. Hoặc đơn giản hơn, sử dụng phần mềm quản lý bán hàng, quản lý kho, và có báo cáo tài chính định kỳ chuyên nghiệp như POS365.
Quản lý tài chính là yếu tố then chốt trong kinh doanh
4. Chưa tối ưu/cân bằng được chi phí đầu vào - đầu ra
Hầu như nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của một cửa hàng là sự lỗ của công việc buôn bán hàng hoá. Một số nguyên nhân phổ biến thường thấy khi kinh doanh thất bại đó là thuê mặt bằng quá lớn, số tiền đầu tư cải tạo cửa hàng quá nhiều, thuê nhân sự thừa mứa và các chi tiêu ngoài không hợp lý. Từ đó dẫn đến lỗ nặng do làm bao nhiêu cũng không đủ chi trả các khoản phí.
Giải pháp: Tối ưu chi phí, đặc biệt trong giai đoạn đầu. Mặt bằng vừa đủ, nhân sự tinh gọn, tối ưu quy trình và tận dụng công nghệ để tiết kiệm.
Tối ưu chi phí đầu vào và giá bán để thu về tiền lãi
5. Kém linh hoạt nên không thích nghi được với thị trường
Trong nhiều trường hợp thất bại khác thì lại không cập nhật được các xu hướng thị trường, các mô hình kinh doanh cũng như thói quen mua bán mới của các khách hàng.
Ví dụ: Mở quán ăn truyền thống nhưng không bán online, nhất là sau mùa dịch doanh số chắc chắn sụp giảm và có rất nhiều các mặt bằng quán ăn phải “thay tên đổi chủ”.
Giải pháp: Luôn luôn cập nhật xu hướng, sẵn sàng thay đổi đặc thù sản phẩm, mô hình hoặc kênh bán hàng. Chú ý đến thói quen mua sắm và trải nghiệm khách hàng.
Không thể bỏ lỡ: 11 kinh nghiệm kinh doanh nhà hàng thành công, thu lời nhanh chóng
6. Marketing kém
Bạn có sản phẩm tốt, giá hợp lý nhưng không ai biết đến – bạn vẫn thất bại. Một số lỗi lầm thường gặp là sự “mặc kệ thị trường, chỉ chờ vào khách quen và khách vãng lai” ví dụ như hiện nay nền tảng Tik tok và các KOL giới thiệu đồ ăn rất được giới trẻ tin tưởng, lúc này bạn cần chi mạnh tay cho một số KOL đủ tin tưởng để có mức độ nhận diện rộng hơn.
Thậm chí, nhiều cửa hàng offline không có fanpage, không chạy quảng cáo Facebook hoặc Zalo khiến cho không ai biết đến tên tuổi, thương hiệu và sản phẩm, lượng khách hàng cực thấp.
Giải pháp: Tận dụng các kênh số như Facebook, Google, TikTok, kết hợp online và offline để tăng nhận diện thương hiệu.
Có chiến dịch quảng bá đúng đắn là bước đầu của kinh doanh thành công
7. Bất đồng với đối tác kinh doanh
Câu chuyện mà rất nhiều startup thất bại nguyên nhân chính là do sự bất đồng với người cộng sự hoặc nhân viên thiếu chuyên môn, gian lận. Bởi khi giao lưu cùng nhau chưa động chạm quá nhiều quyền lợi và phát sinh nhiều vấn đề như khi kinh doanh nên nhiều đôi bạn/nhóm bạn có mối quan hệ tốt đẹp đã bắt tay cùng bán hàng. Tuy nhiên, sự phân chia công việc, nghĩa vụ và quyền lợi không rõ ràng gây ra mất kiểm soát tài chính, nội bộ mâu thuẫn dẫn đến đổ vỡ.
Giải pháp: Chọn người đồng hành có cùng tầm nhìn, cam kết rõ ràng bằng hợp đồng. Tuyển người đúng việc, đào tạo thường xuyên. Hạn chế làm việc cùng người nhà, người thân có sự gắn bó ràng buộc tình cảm.
Nhiều mâu thuẫn có thể xảy ra khi hợp tác kinh doanh
8. Không đủ kiên trì
Nhiều người bước vào con đường kinh doanh với kỳ vọng có lời ngay sau 1-2 tháng. Khi nhận thấy tình hình kinh doanh chỉ đông khách ban đầu và thưa khách lúc sau hay buôn bán không đạt kỳ vọng, họ nản lòng và bỏ cuộc ngay trong năm đầu tiên. Trên thực tế, dù là những nhà đầu tư đại tài cũng cần thời gian để xây dựng thương hiệu, thu hút khách và tối ưu vận hành thời gian này ít nhất kéo dài từ 6 tháng - 1 năm.
Ví dụ: Một quán cà phê đầu tư chỉ hoạt động 3 tháng rồi đóng cửa vì "thua lỗ", trong khi chưa thử chiến lược marketing nào chưa tìm hiểu nguyên nhân vì sao vắng khách, lý do khách không quay lại, tại sao số tiền chi ra lại cao hơn số tiền thu lại. Chính vì thế, các nhà đầu tư trước khi bắt đầu kinh doanh cần chuẩn bị tâm lý vững, tài chính đủ để hoạt động ít nhất 6 - 12 tháng trước khi có lãi.
9. Không để tâm đến trải nghiệm khách hàng
Nếu là 10 năm trước bạn có thể chỉ cần có sản phẩm đặc biệt tốt là khách hàng sẽ kéo đến mua sản phẩm của bạn, thậm chí họ còn phải sếp hàng để chờ đợi mua được sản phẩm chất lượng. Tuy nhiên thị trường giờ đã khác, khách hàng vẫn quan tâm nhiều đến chất lượng sản phẩm nhưng còn quan tâm đến trải nghiệm tiêu dùng hơn.
Trải nghiệm khách hàng không tốt như phục vụ thiếu chuyên nghiệp, to tiếng với khách hàng, trả nhầm đồ mà không xin lỗi, phản hồi các yêu cầu của khách hàng chậm… tất cả những dịch vụ như vậy khiến khách hàng không quay lại lần thứ 2.
Giải pháp: Bạn cần tập trung vào chất lượng sản phẩm đồng thời đào tạo nhân viên phục vụ để chăm sóc khách hàng tốt và xử lý phàn nàn một cách nhanh chóng, chuyên nghiệp.
Tăng cường trải nghiệm khách hàng sẽ giúp bạn giữ được uy tín và phát triển
10. Không ứng dụng công nghệ vào kinh doanh
Trong kỷ nguyên vươn mình và thời đại 4.0, ai chậm công nghệ là thua cuộc về mặt thời gian. Một số cửa hàng vì quá đông khách mà vẫn vận hành theo cách thủ công như ghi sổ tay order, không kiểm tra tồn kho, không biết số liệu bán hàng, không có hệ thống CRM, POS… dẫn đến mất dữ liệu, sai sót đơn hàng, thất thoát tài sản. Từ đó dẫn đến quản lý nhân viên không ổn định, không quan tâm được tất cả các khách hàng, sai sót từ khâu gọi món đến lên món và tạo ra trải nghiệm không tốt cho khách hàng.
Giải pháp và cũng là con đường phát triển tất yếu của kinh doanh đó là triển khai phần mềm quản lý bán hàng, quản lý kho, tài chính, và phân tích dữ liệu khách hàng điển hình là phần mềm POS365.
POS365 là phần mềm quản lý nhà hàng/quán ăn và các mô hình kinh doanh vừa và nhỏ chuyên nghiệp
Kinh doanh không đơn giản, và kinh doanh thất bại luôn có lý do cụ thể. Biết rõ từng nguyên nhân, nhìn nhận nghiêm túc, bạn sẽ có cơ hội hồi sinh mô hình kinh doanh hoặc làm lại tốt hơn. Nhớ rằng: Thành công là tổng hòa của những lần sửa sai và học hỏi đúng lúc. Chúc bạn sớm thành công!
