Phần mềm mind map hay phần mềm vẽ sơ đồ tư duy là công cụ hỗ trợ người dùng tổ chức thông tin theo dạng phân nhánh để sắp xếp và triển khai ý tưởng trong công việc hay học tập. Một số phần mềm nổi tiếng được nhiều người sử dụng như XMind, MindMeister, Coggle…sẽ được giới thiệu chi tiết trong bài viết ngày hôm nay.
1. Mind map là gì?
Mind Map (sơ đồ tư duy hay bản đồ tư duy) là một phương pháp ghi chú và tổ chức thông tin bằng cách kết nối các ý tưởng xoay quanh một chủ đề trung tâm, giống như hình dạng của một cái cây với các nhánh lan tỏa. Ý tưởng chính nằm ở giữa, các nhánh con thể hiện những khía cạnh hoặc ý tưởng phụ ngày càng phát triển mạnh mẽ từ ý chính.
2. Phần mềm mind map làm được gì?
- Tạo sơ đồ tư duy dễ dàng: Kéo thả, thay đổi màu sắc, biểu tượng, đường nối để trình bày ý tưởng một cách sinh động.
- Giúp ghi nhớ và học tập tốt hơn: Hình ảnh trực quan giúp não bộ dễ dàng tiếp nhận và ghi nhớ thông tin.
- Lập kế hoạch & quản lý công việc: Tạo sơ đồ mục tiêu, kế hoạch dự án, phân chia nhiệm vụ khoa học.
- Hỗ trợ brainstorm nhóm: Nhiều phần mềm hỗ trợ làm việc nhóm thời gian thực.
3. Một số phần mềm vẽ mind map phổ biến
5 phần mềm mind map XMind, MindMeister, MindNode, Coggle, Edraw Mind được nhiều người sử dụng và yêu thích nhất. Cùng tham khảo về tính năng nổi bật cũng như ưu điểm, hạn chế của các công cụ vẽ sơ đồ tư duy nổi bật này.
3.1 XMind - phần mềm vẽ sơ đồ tư duy kinh điển
Ứng dụng XMind là phần mềm vẽ mind map được nhiều người sử dụng nhất và cũng có nhiều tính năng nổi bật nhất:
- Không chỉ hỗ trợ vẽ sơ đồ tư duy truyền thông mà còn hỗ trợ sơ đồ logic, sơ đồ cây, sơ đồ tổ chức, dòng thời gian, ma trận và bảng so sánh phù hợp cho cả học tập, lập kế hoạch, phân tích dự án
- Các tùy chọn và công cụ đa dạng điều chỉnh màu sắc, hình khối, biểu tượng và hình ảnh: Sẵn các theme nhiều màu sắc và tích hợp sẵn chủ đề; có hình ảnh minh hoạ khách quan, có thể vẽ tự do theo ý muốn
- Có thể thêm các ghi chú, nhận sẽ cho từng chi tiết, từng nhánh nhỏ
- Tính năng chuyển đổi định dạng cho ra bài thuyết trình khoa học dựa trên sơ đồ tư duy đã vẽ, có thể xuất file pdf, png, word…
- Đồng bộ đa nền tảng, bạn có thể làm việc trên nhiều thiết bị mà không sợ bị mất dữ liệu nhờ tính năng lưu trữ đám mây
- Khi đã tải ứng dụng về máy, phần mềm XMind có thể hoạt động offline với đầy đủ các tính năng.
Hạn chế:
- Giới hạn tính năng ở phiên bản miễn phí
- Không sử dụng được các theme cao cấp nếu không trả phí
- Không hỗ trợ làm việc nhóm vì phần mềm chạy offline.
XMind là phần mềm vẽ sơ đồ tư duy rất phổ biến
3.2 Lucidchart tạo sơ đồ tư duy quy trình chuyên nghiệp
Lucidchart là một ứng dụng web mạnh mẽ dùng để vẽ sơ đồ tư duy, lưu đồ (flowchart), sơ đồ quy trình, sơ đồ tổ chức, wireframe, biểu đồ kỹ thuật, v.v.
Với giao diện kéo-thả trực quan và khả năng cộng tác mạnh mẽ, Lucidchart là lựa chọn hàng đầu của nhiều doanh nghiệp, nhóm dự án và kỹ sư hệ thống:
- Lucidchart sở hữu kho sơ đồ phong phú với số lượng hơn 1000+ sơ đồ nhiều phân loại giúp cho những người dùng cơ bản thiết lập sơ đồ nhanh chóng và chuyên nghiệp
- Có chế độ tự động căn chỉnh thông minh giúp các thành phần thẳng hàng và rõ ràng hơn
- Có chế độ làm việc nhóm, người dùng có thể chỉnh sửa, để lại nhận xét, theo dõi các hoạt động trên biểu đồ…
- Sở hữu API để nhúng tích hợp cùng hệ thống riêng của doanh nghiệp
- Chèn sơ đồ vào website, email, tài liệu thuyết trình và xuất file nhiều định dạng phổ biến…
- Phần mềm có thể cài đặt trên App Store và CH play và có thể sử dụng online trên các trình duyệt web.
Hạn chế:
- Ở phiên bản không mất phí Lucidchart chỉ cho phép người dùng tạo mới tối đa 3 sơ đồ và có giới hạn việc sử dụng các thành phần trong ứng dụng
- Lucidchart mạnh mẽ về cả sơ đồ kỹ thuật và quy trình nên sẽ có những tính năng nâng cao, không phù hợp cho người mới bắt đầu vẽ mind map
- Phần mềm cần có đường truyền mạng ổn định để hoạt động mượt mà.
Ứng dụng vẽ sơ đồ chuyên nghiệp, đa tính năng
3.3 Ayoa kết hợp tạo mind map và quản lý công việc
Ayoa là ứng dụng do Tony Buzan (người sáng lập phương pháp sơ đồ tư duy) phát triển, kết hợp giữa phương pháp vẽ sơ đồ, lập kế hoạch, theo dõi tiến độ và thảo luận, phân quyền và làm việc nhóm. Chính vì các tính năng mạnh mẽ nên ứng dụng được rất nhiều người ưa chuộng:
- Tạo ra nhiều kiểu dáng, phong cách sơ đồ khác nhau với tốc độ được đánh giá nhanh hơn so với các ứng dụng tương tự
- Có thể chèn các biểu tượng, đa dạng các thành phần và liên kết tự do cho người dùng thỏa sức sáng tạo không giới hạn
- Không chỉ vẽ sơ đồ có nhiều nhánh mà bạn còn có thể biến từng nhánh sơ đồ thành các nhiệm vụ khác nhau và theo dõi được tiến độ hoàn thành công việc
- Hỗ trợ làm việc theo nhóm trên sơ đồ và note các ý tưởng để phát triển sau
- Giao diện thân thiện và dễ sử dụng nhất là đối với nhóm người dùng trẻ, học sinh, sinh viên, người mới đi làm.
Hạn chế:
- Có sự khác biệt rõ ràng khi so sánh sơ đồ tư duy vẽ ở bản miễn phí và bản trả phí
- Thiếu đi các công cụ để kết hợp như Google Calendar, Trello, Microsoft Teams, v.v.
- Nhiều tính năng và công cụ nên sẽ gây choáng đối với người mới.
Không chỉ vẽ sơ đồ tư duy mà Ayoa còn có tính năng quản lý công việc
3.4 SimpleMind app vẽ bản đồ tư duy giao diện đơn giản
SimpleMind là một ứng dụng vẽ bản đồ tư duy (mind map) với giao diện cực kỳ đơn giản, trực quan và phù hợp nhất đối với người không có nhiều thời gian và không có nhiều kỹ năng công nghệ. Các tính năng nổi bật của ứng dụng:
- Thiết kế rất đơn giản, dễ quan sát và thao tác, ai cũng có thể sử dụng
- Hỗ trợ vẽ nhiều phong cách và thoải mái thêm bớt các thành phần không giới hạn
- Gắn các ghi chú, đường dẫn, file đính kèm, hình ảnh vào các nhánh chi tiết
- Thêm các icon, đánh số và note trong sơ đồ tạo nên mind map có tính cá nhân hoá cao
- Đơn giản khi xuất sơ đồ tư duy ra các định dạng như pdf, png, word
Hạn chế:
- Cần nâng cấp và trả phí để sử dụng mọi tính năng của phần mềm mind map
- Không hỗ trợ làm việc nhóm trên cùng một dự án.
Với giao diện đơn giản, ai cũng có thể dùng SimpleMind
3.5 WiseMapping ứng dụng vẽ mind map mã nguồn mở
WiseMapping – một ứng dụng vẽ sơ đồ tư duy (mind map) mã nguồn mở, miễn phí và dễ sử dụng:
- Có thể sử dụng trực tuyến hoặc cài đặt trên máy chủ riêng nếu cần bảo mật
- Miễn phí hoàn toàn 100% mọi tính năng, không giới hạn hoạt động của người dùng trong ứng dụng
- Không cần đăng ký tài khoản vẫn vẽ được sơ đồ và ghi chú nhanh chóng
- Giao diện rất đơn giản, chỉ cần kéo -thả và click để thêm bớt hoặc thay đổi vị trí các thành phần, nội dung
- Có đầy đủ các tính năng cơ bản để vẽ nhiều phong cách sơ đồ tư duy
- Nhúng sơ đồ vào website dễ dàng với khả năng tích hợp iframe.
Hạn chế:
- Không thể làm việc nhóm
- Không có cài đặt ứng dụng
- Không liên kết với các công cụ ngoài
- Không có hệ thống đồng bộ đám mây.
Nếu bạn đang cần một công cụ mind map miễn phí 100%, không phụ thuộc nền tảng thương mại, hoặc muốn dùng trong trường học, WiseMapping là lựa chọn tuyệt vời.
Còn nếu bạn cần cộng tác nhóm mạnh, giao diện hiện đại, hãy cân nhắc các ứng dụng như Ayoa, hoặc XMind.
WiseMapping có mã nguồn mở và sử dụng miễn phí 100%
4. Những lưu ý khi dùng phần mềm vẽ sơ đồ tư duy
Trước khi bắt đầu tải và sử dụng phần mềm mind map người dùng cần lưu ý một số điều dưới đây để khai thác hiệu quả công cụ, tránh sai lầm phổ biến và tối ưu hóa quá trình học tập, làm việc hay phát triển ý tưởng:
- Xác định rõ mục tiêu: Bạn dùng phần mềm để ghi nhớ bài học, xây dựng kế hoạch công việc hay trình bày đề tài nghiên cứu?
- Bắt đầu ý tưởng đúng bằng cách xác định chuẩn trung tâm: Sử dụng từ khoá ngắn gọn trung tâm, luôn tự hỏi từ khóa chính có thể ngắn gọn hơn được không
- Ngắn gọn, súc tích: Bản chất sơ đồ tư duy ghi lại ý chính và phát triển ngắn gọn nên tránh quá nhiều chữ gây rối và khó nhớ
- Sắp xếp sơ đồ gọn gàng: Cân nhắc sử dụng các bố cục trước khi phát triển ý tưởng tránh tình trạng khi làm được một phần của sơ đồ mới thấy bố cục chưa phù hợp với chủ đề đang phát triển
- Chú ý sao lưu thường xuyên, nhất là đối với các phần mềm hoạt động offline để tránh bị mất dữ liệu
- Lựa chọn phần mềm trả phí hay mất phí dựa trên mục đích, ngân sách cũng như ưu điểm và hạn chế của các công cụ đó.
Phần mềm mind map là công cụ hữu ích cho học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng, giáo viên hay bất kỳ ai muốn nâng cao khả năng tư duy và quản lý công việc. Việc sử dụng sơ đồ tư duy giúp thông tin trở nên trực quan, dễ hiểu, dễ ghi nhớ hơn nhiều so với ghi chú truyền thống.
